Bijgewerkt: 15 maart 2023
Buikkramp in de bovenbuik (of onderbuik) kan verschillende oorzaken hebben. Denk maar eens aaneen spastische darm, blaasstenen of nierstenen. Buikkrampen komen ook tijdens de zwangerschap voor. In dit artikel de oorzaken en symptomen van buikkramp. Daarnaast een korte uitleg over de mogelijke behandeling.
Oorzaken buikkramp in onderbuik
Bij pijn in de onderbuik zijn er een aantal organen die hier een rol bij spelen. In de onderbuik bevinden zich de urineblaas, de darmen, de nieren, de baarmoeder, de eierstokken en de eileiders. Pijn kan dus afkomstig zijn van een van deze organen. Hieronder een aantal aandoeningen die bij deze organen horen en pijn veroorzaken zijn.
Urineblaas en pijnklachten
De urineblaas, ook vaak gewoon de blaas genoemd, bevindt zich in de onderbuik. Deze zit net achter het schaambeen verborgen. De urineblaas verzamelt de urine die door de nieren afgescheiden wordt en slaat deze op.
Bij ongeveer 500 ml urine in de blaas wordt er een signaal afgegeven die een plasaandrang veroorzaakt. De urineblaas kan maximaal anderhalve liter urine opslaan. Buikkramp onderbuik? Klachten vanuit de blaas:
- Blaasontsteking: ontsteking veroorzaakt door bacteriën
- Blaasstenen: vaak afkomstig van de nieren
- Interstitiële cystitis: chronische blaasontsteking
- Tuberculose van de blaas
- Blaaskanker: tumorgroei in de blaas
Darmen en darmkrampen
De darmen liggen in de onderbuik en deels in de bovenbuik. Dit orgaan bestaat uit verschillende onderdelen. De dikke darm is 5 tot 6 meter lang en bevindt zich tussen de maag en de dikke darm. De dikke darm ligt zich tussen de dunne darm en endeldarm. De functie van de darmen in het verteren van voeding en het onttrekken van belangrijke voedingsstoffen en vocht aan het voedsel. Daarnaast maken de darmen schadelijke bacteriën of andere micro-organismen onschadelijk.
Bekijk voedingssupplementen die de darmfunctie verbeteren.
Aandoeningen van de darm – buikkramp onderbuik:
- Spastische darm: komt voor bij 20 procent van de vrouwen
- Prikkelbare Darm Syndroom (PDS): de officiële benaming voor spastische darm
- Enteritis: darmontsteking
- Colitis ulcerosa: ontsteking van de dikke darm met zweervorming
- Blindedarmontsteking (appendicitis): plotselinge ontsteking van het wormvormig aanhangsel
- Ziekte van Cröhn: chronische ontstoken darmkanaal
- Winderigheid
- Endometriose
- Dikkedarmkanker
- Dunnedarmkanker
- Blindedarmkanker
Nieren – pijn aan de nieren (nierpijn)
De nieren bevinden zich achter het buikvlies, links en rechts van de ruggengraat. Iedere mens heeft normaal gesproken twee nieren. De nieren verwijderen onopgeloste stoffen die onnodig zijn voor het lichaam. Zo breken de nieren onder andere medicijnen en andere giftige stoffen af. De nieren produceren urine, waarin deze afvalstoffen zijn opgelost. Dit zijn de meest bekende nieraandoeningen of -ziekten met buikkramp onderbuik (niet altijd aanwezig):
- Nierstenen
- Nierontsteking: ontsteking van de nier zelf
- Nierbekkenontsteking
- Nierkanker
Baarmoeder: wanneer je buikkrampen in de baarmoeder ervaart
De baarmoeder is een hol orgaan dat zich in de onderbuik bevindt. De baarmoeder is zeer elastisch en kan enorme afmetingen aannemen. Dit is ook nodig, want in de baarmoeder nestelt zich een bevruchte eicel die in negen maanden tijd zal uitgroeien tot een baby van ongeveer 50 centimeter lengte. Pijn of buikkramp onderbuik en dus in de baarmoeder? Dit zijn mogelijke oorzaken:
- Zwangerschap: bandenpijn, groeipijn
- Miskraam, vroeggeboorte, bevalling
- Endometriose
- Verklevingen
- Vleesbomen: goedaardige gezwellen van het spierweefsel
- Baarmoederkanker
- Baarmoederhalskanker: kanker geeft meestal pas pijnklachten in een ver gevorderd stadium
Tip: test eerst of je zwanger bent. Hier vind je de beste zwangerschapstesten.
Pijn aan de eierstokken
De meeste vrouwen hebben twee eierstokken, sommigen worden met maar één of zonder eierstokken geboren. De eierstokken bevinden zich links en rechts van de baarmoeder, aan de bovenkant gelegen. Ze liggen dus in de onderbuik.
In de eierstokken bevinden zich de eiblaasjes. Een eiblaasje kan zich in verschillende ontwikkelingsstadia bevinden. Uiteindelijk zal er een rijpe eicel springen (de eisprong) waarna deze bevrucht kan worden door een zaadcel. De directe functie van de eierstokken ligt dus bij de voortplanting. Mogelijke aandoeningen of oorzaken van buikramp rond de eierstokken:
- Eisprong: sommige vrouwen voelen duidelijke iedere maand de eisprong
- Endometriose
- Verklevingen
- Cyste: met vocht gevulde holte
- Polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS): meerdere cysten
- Vergrote eierstok: vaak met een cyste gevuld met bot, weefsel, haren of ander materiaal
- Buitenbaarmoederlijke zwangerschap
- Eierstokkanker
Aandoeningen van de eileiders
De eileiders hebben als functie het vervoeren van de eicel vanuit de eierstokken, richting de baarmoeder. Ze bevinden zich links en rechts van de bovenkant van de baarmoeder, in de onderbuik. Buikkramp onderbuik is soms afkomstig van de eileiders:
- Verklevingen
- Endometriose
- Hydrosalpinx: afgesloten eileiders
- cyste van Morgagni: kleine cyste die zelden pijnklachten geeft
- Kanker van de eileiders
Buikkramp bovenbuik: wanneer hier buikpijn voorkomt
Bij pijn in de bovenbuik kijken we naar heel andere organen. Hier wordt de pijn vaak veroorzaakt door de maag, de lever, de alvleesklier en de galblaas. De volgende aandoeningen en ziekten kunnen buikkramp in bovenbuik veroorzaken.
Pijn in de maag
De maag ligt linksboven in de buik. De maag heeft als functie het verteren van voedsel. Daarnaast speelt de maag een belangrijke rol bij het tegenhouden van virussen en bacteriën die via de maag binnenkomen. Aandoeningen of ziekten van de maag met buikkramp bovenbuik:
- Maagzweer: pijnlijke zweren in de maag die moeilijk genezen
- Maagontsteking: vaak veroorzaakt door een virus of bacterie
- Voedselvergiftiging: besmet voedsel veroorzaakt een ontsteking
- Maagbloeding: herkenbaar door donkere tot zwartgekleurde ontlasting en soms braken met bloed
- Brandend maagzuur: geeft pijn aan de maag en vooral aan de slokdarm
- Tip: bestel maagzuurremmers – tegen brandend maagzuur
- Verstoorde spijsvertering: geeft meerdere klachten zoals een vol gevoel, pijn, boeren en misselijkheid
- Maagkanker
Leverpijn – ziekte van de lever
De lever vinden we rechtsboven in de buik. De lever produceert gal, is verantwoordelijk voor de koolhydraatstofwisseling, de vetstofwisseling, de eiwitstofwisseling en voor afbraak van hormonen. De lever draagt gedeeltelijk bij aan de productie van rode bloedcellen. Daarnaast heeft de lever nog een aantal belangrijke nevenfuncties.
- Vergrote lever (hepatomegalie): vaak veroorzaakt door vetzucht, syndroom van Reye of medicijnen
- Leverontsteking of hepatitis: ontsteking van de lever door verschillende oorzaken
- Cirrose: levercellen wordt littekenweefsel door leverontsteking of teveel alcoholgebruik
- Hemochromatose: ijzerstapeling in de lever met leverbeschadiging als gevolg
- Leverkanker
Galblaas en aandoeningen/ziekten
De galblaas ligt onder de lever, en ook meer naar binnen toe. De galblaas vinden we aan de rechterzijde van de bovenbuik en is verbonden met de lever. De galblaas slaat gal op die door de lever wordt geproduceerd. Gal is belangrijk bij het afbreken van vet in voedsel. Hoe meer vet in het voedsel aanwezig is, hoe meer gal er wordt vervoerd naar de darmen toe.
- Galstenen: pijn in de rechterbovenbuik
- Ontstoken galwegen
- Ontstoken galblaas
Klachten aan de alvleesklier
De alvleesklier bevindt zich achter de maag en de twaalfvingerige darm. Dit orgaan is 12 tot 15 centimeter lang. De alvleesklier produceert stoffen die van invloed zijn op de spijsvertering en op de koolhydraatstofwisseling. Zo is insuline een belangrijk product van de alvleesklier.
- Ontstoken alvleesklier (pancreatitis): buikpijn die soms uitstraalt naar de rug
- Alvleesklierkanker
- Taaislijmziekte: enorm taai slijm op onder andere de alvleesklier
Klachten en behandeling bij buikkramp bovenbuik en onderbuik
Het is soms moeilijk te beoordelen waar buikkramp bovenbuik of buikkramp onderbuik vanaf komt. Heb je te maken met de volgende symptomen:
- Aanhoudende buikpijn dat niet vermindert
- Last van overmatige diarree of overgeven dat langer aanhoudt dan drie dagen
Ga dan langs de huisarts. Dit moet je vooral doen wanneer je zwanger en buikkrampen hebt, maar ook bij langdurige diarree of overgeven. De kans op uitdroging tijdens een zwangerschap is meer aanwezig en bovendien schadelijk voor de baby.
Wanneer je weet dat je te maken hebt met een chronische aandoening aan de darmen, is een zwangerschap soms lastiger te doorstaan. Overleg daarom met de arts of verloskundige wat je het beste kan doen. Soms zijn lichte medicijnen een aanrader. Neem nooit zelf zomaar medicijnen in.
Overige klachten
Klachten aan de baarmoeder, eierstokken of eileider kunnen wel nagekeken worden maar niet altijd direct behandeld worden. Vleesbomen in de baarmoeder kunnen problemen geven tijdens de zwangerschap of de bevalling. Vaak zal er daarom extra controle plaatsvinden en is een ziekhuisbevalling aan te raden.
Een blaasontsteking komt vaker bij (zwangere) vrouwen voor. Ook mannen krijgen hier soms mee te maken. Symptomen zijn pijn of een branderig gevoel bij het plassen, veel aandrang en soms bloed plassen. Een blaasontsteking die niet behandeld wordt kan uiteindelijk leiden tot blaasstenen, nierstenen of een nierbekkenontsteking. Behandeling bestaat vaak uit antibioticakuur. Zwanger? Vermeld dit dan.
Leveraandoeningen zijn altijd een aanleiding om direct contact op te nemen met een arts. De lever is een zeer belangrijk orgaan met vele onmisbare functies. Daarnaast heb je ook maar één lever die je niet kan missen. Pijn rechtsboven in de buik die aan blijft houden moet daarom voor de zekerheid nagekeken worden.
BesteTop5.nl test en beoordeelt producten, diensten en bedrijven. Jouw product/dienst of bedrijf laten beoordelen, of onder de aandacht brengen bij een groot publiek? Neem voor de mogelijkheden contact op.