Wat is de geschiedenis van social media?

Bijgewerkt: 22 januari 2023

Het begon in de jaren ’70 uit de vorige eeuw: de voorloper van social media zoals we dat nu kennen. Wat is de geschiedenis van social media? Oh, dat heeft een hele rijke geschiedenis. Best interessant om te lezen. Ik zou zeggen: neem je een kop koffie of thee en ga er maar eens goed voor zitten. Ik leg je namelijk alles uit over de geschiedenis van social media.

Het begrip social media

De geschiedenis van social media gaat best wel ver terug, maar wat is het eigenlijk? Het gaat hier om een interactief platform waar je informatie, media of ideeën deelt. Doel van social media is het opstarten en uitbreiden van je eigen netwerk.

Social media heeft een aantal voordelen:

• Het is interactief
• Het verbindt groepen of gebruikers met elkaar

Toegang tot social media gebeurt via desktop PC of laptop maar tegenwoordig ook via speciale applicaties. Bijna elk social media platform beschikt over een eigen app.

Geschiedenis van social media

Ik heb al eerder gezegd dat de geschiedenis van social media ergens in de jaren ’70 van de vorige eeuw begon. Wanneer je echt helemaal terug de geschiedenis induikt dan kom je in 1840 uit. In dit jaar werd de Telegraaf (apparaat) geïntroduceerd. Het was een technologische ontwikkeling waarmee het mogelijk was om tekstberichten over lange afstanden te verzenden. Telegrafie bestaat uit het verzenden van informatie, dus geen tastbare brief.

We maken even een sprong in de geschiedenis, dit keer belanden we in 1973. In dit jaar verscheen de Community Memory (CM). Dit was het eerste openbare mededelingenbordsysteem dat geheel geautomatiseerd was. Met een gekoppelde teleprinter was het mogelijk om berichten te versturen en op te halen. Dit kon gewoon in een platenwinkel, hoe vooruitstrevend was dat!

Later volgde de personal computer (pc) waarop een BBS draaide. Via modems was het mogelijk om met andere computers contact te leggen. Halverwege de jaren ‘90 was daar het internet. Van hieruit ging het heel snel.

Geschiedenis social media gelijk aan die van het internet

Opvallend is dat de geschiedenis van social media bijna gelijk loopt met die van het internet. Hoe beter het mogelijk was om via een apparaat of computer contact te leggen met anderen, hoe meer social media groeide. Maar de social media uit de jaren ‘70 is natuurlijk niet vergelijkbaar met de moderne social media.

Six Degrees

De eerste social media in verouderde vorm is Six Degrees, ook wel bekend als SixDegrees.com. Dit werd in 1997 opgericht en duurde tot 2001. Gebruikers konden vrienden, familieleden of kennissen aan de site toe te voegen. Maar niet als vriend of volger zoals we dat nu kennen. Het was mogelijk om berichten te sturen en prikborditems te posten. Bepaalde groepen mensen kregen dit dan te zien. Het ging hier om mensen in de eerste, tweede en derde graad maar ook wanneer er connectie was met andere gebruikers.

Friendster en MySpace

Opvolgers van Six Degrees waren de social media websites Friendster en MySpace. Ook niet direct social media zoals we dat nu kennen maar wel een goede voorloper. Friendster werd in 2003 opgericht en in 2015 als sociale goksite verkocht. MySpace duurde van 2005-2008. Hiermee concurreerden deze twee social media met Facebook, dat ook in deze periode werd opgericht en flink groeide.

De allereerste sociale media

Kijk je naar de allereerste sociale media in de vorm zoals we die nu kennen, dan komt LinkedIn duidelijk naar voren. Dit zakelijk platform is in 2003 opgericht. Het is hiermee het oudste sociale media in moderne vorm.

LinkedIn richt zich op vakmensen. Het idee hierachter is het opzetten van een professioneel netwerk waar werkgevers en werkzoekenden elkaar ontmoeten. In de periode 2003-2018 groeide LinkedIn met 690 miljoen geregistreerden. Hiervan waren er 8 miljoen Nederlandse gebruikers.

LinkedIn blijft maar groeien. In 2023 groeide dit platform met 2%. Een minder snelle groei dan andere social media maar bedenk dat LinkedIn al sinds 2003 bestaat. Het is een van de meest bekende businesstools en wordt zakelijk goed ingezet.

De groei van Facebook

Interessant om binnen de geschiedenis van social media ook eens naar Facebook te kijken. Deze sociaalnetwerksite is in 2004 opgericht, een jaar na de oprichting van LinkedIn. Het is hiermee een van de oudste social media diensten voor particulieren. Tegenwoordig zitten ook veel bedrijven op Facebook, hiervoor maken ze speciale Facebook pagina’s aan (bedrijfspagina).

Facebook is sinds 2006 openbaar. Iedereen van 13 jaar of ouder kan zich hier registreren. Eind 2008 groeide dit platform dagelijks met 600.000 nieuwe registraties. Eind 2017 stond de teller op 2 miljard actieve gebruikers. In 2023 groeide Facebook met 2% waarvan in totaal 10,4 miljoen Nederlandse gebruikers.

Hyves: Nederlandse social media

Een bijzonder social mediaplatform was Hyves. Het was het eerste en tot nu toe het enige Nederlandse social media. Het werd in 2004 opgericht, nagenoeg tegelijk met Facebook. Vanaf 2010 nam het aantal registraties sterk af. Veel gebruikers stapten over op het populaire Facebook. In 2013 besloot Hyves de stekker eruit te trekken en ging verder als spelletjesplatform.

Hyves verdient een bijzonder plekje in de geschiedenis van social media. Daarna is er nooit meer een Nederlands platform opgericht, of in ieder geval geen succesvol social media platform.

Social media geschiedenis: Instagram

In 2010 werd Instagram opgericht. Een apart soort social media waarbij het allemaal om foto’s en video’s draait. Het is mogelijk om foto’s met een speelduur tot 60 seconden te delen. Aan foto’s zitten geen beperkingen, maar per post kunnen er een maximaal aantal foto’s worden geplaatst.

Instagram is in 2012 opgekocht door Facebook (nu: Meta). Dit moest maar liefst 1 miljard dollar in contanten en aandelen kosten. Instagram groeide in 2023 met maar liefst 14%. Hiermee was het gelijk de snelst groeiende social media. In 2023 telt Instagram 5,8 miljoen Nederlandse gebruikers.

YouTube als social media

Sommigen zien YouTube als een videodeel website, terwijl het feitelijk ook tot de social media behoort. Het is op YouTube namelijk mogelijk om je te abonneren op een account. Daarnaast kun je reageren op video’s. Degene die de video plaatst kan deze aanpassen, verwijderen maar ook de privacyinstellingen bepalen.

YouTube is in 2005 opgericht. De allereerste video (Me At The Zoo) werd op 23 april 2005 geplaatst. Deze video is nog steeds te bekijken, misschien wel leuk om dit eens te doen. Het filmpje heeft 130 miljoen weergaven maar is hiermee niet het best bekeken YouTube filmpje. Dit filmpje werd overigens geüpload door een van de oprichters van YouTube, namelijk Jawed.

In 2006 werd YouTube door Google overgenomen. Dit was tegen een bedrag van 1,65 miljard dollar. Voor Google was YouTube dus een duurdere aankoop dan Instagram.

Overigens is YouTube niet overal succesvol. In China wordt dit social media videoplatform al enige tijd geblokkeerd. De landen Turkije, Pakistan, Iran, Brasília en Turkmenistan hebben YouTube al vaker geblokkeerd.

Andere social media platformen

Social media komt en gaat. Sommigen houden het jarenlang vol, andere platformen zijn naar een tijd verdwenen. Nog meer populaire social media in 2023 zijn Pinterest, TikTok, Snapchat en Whatsapp. Opvallend is dat veel jongeren Facebook verlaten en overstappen naar bijvoorbeeld Instagram of TikTok.

De toekomst van social media

De geschiedenis van social media is interessant, maar hoe ziet de toekomst er uit? Hier kan ik wel enkele ideeën op loslaten. Bekijk trends en ontwikkelingen op het gebied van de toekomst van social media.

Meer video – social media zal steeds meer overspoeld worden door (live) video. Dit zie je aan de flinke groei van videokanalen.

3D – Google is al begonnen met het tonen van realistische 3D beelden in de organische zoekresultaten. Dit mag je met betrekking tot de toekomst van social media ook op dit soort platformen verwachten.

AR en VR – augmented reality en virtual reality spelen een steeds grotere rol. Het wordt bijvoorbeeld al bij sommige zorgberoepen succesvol ingezet. Maar ook privé is dit een mooie manier om kennis te maken met een andere wereld. AR en VR zie je in beperkte vorm al op Facebook en Instagram voorbijkomen.

Zakelijk – steeds meer mensen zijn zich bewust van hun privacy. Privézaken zie je niet meer zo snel op social media verschijnen. Aan de andere kant groeit het aantal bedrijven met een social media account. Waarschijnlijk wordt de toekomst van social media gedomineerd door zakelijke berichten, aanbiedingen van webshops of interessante posts van bedrijven.

Beslotenheid – om niet alles online te zetten maken mensen vaker gebruik van WhatsApp of Telegram. Maar ook Facebook Messenger ziet een groei in het aantal gebruikers. Waarschijnlijk zal de toekomst van social media ook vallen of staan met de komst van laagdrempelige blockchain platformen. Deze zijn er al maar nog moeilijk bereikbaar of te begrijpen.