Bijgewerkt: 15 maart 2023
In mei 2022 is in Nederland voor het eerst apenpokken vastgesteld. Dat was even spannend want deze ziekte verspreidt zich wereldwijd langzaam. Zo op het eerste oog lijkt het om ‘normale’ pokken te gaan. Ontdek het verschil tussen waterpokken en apenpokken.
Verspreiding door een virus
Beide ziekten wordt veroorzaakt door een virus. Dit virus verspreidt zich door lichamelijk contact of hoesten/niezen. Het verschil tussen waterpokken en apenpokken zit hem in het type virus.
De waterpokken wordt veroorzaakt door het varicellazostervirus. Dit is een herpesvirus, waar er in totaal negen van zijn. Het varicellazostervirus wordt ook wel HHV-3 genoemd. Dit virus komt alleen bij mensen voor (humaan herpesvirus). Het komt algemeen in West-Europa voor.
Apenpokken wordt veroorzaakt door het apenpokkenvirus, ook wel monkeypox virus of MPV genoemd. Het is familie van het pokkenvirus dat inmiddels niet meer bestaat. Het apenpokkenvirus komt zowel bij dieren als mensen voor. Het kan dus van dier op mens worden overgebracht, maar ook van mens op mens. Het virus komt voornamelijk in de Afrikaanse tropische regenwouden voor (Centraal- en West Afrika).
Tip: bekijk jeukbestrijding producten
Verschil tussen waterpokken en apenpokken: de symptomen
Een patiënt met apenpokken lijkt de waterpokken te hebben. Dit kan voor verwarring zorgen en misschien wel een verkeerde behandeling. Maar wie goed kijkt ziet toch wel degelijk de verschillen tussen waterpokken en apenpokken. Ontdek meer over de symptomen van deze twee infectieziekten.
Symptomen waterpokken
Na besmetting met het virus duurt het 10-21 dagen voordat de eerste symptomen optreden. Het begint met verschijnselen die op een verkoudheid lijken, vaak gepaard gaande met koorts. Na enkele dagen verschijnen er rode vlekjes op de huid. Deze zijn zichtbaar op de romp, in het gezicht en op de ledematen.
Elke rood vlekje zal zich na een dag vullen met vocht. Er ontstaan dan blaasjes tegen een rode achtergrond. Het duurt tussen de 7 en 10 dagen voordat de blaasjes weer verdwijnen. Door het openkrabben van de blaasjes kunnen er littekens achterblijven.
Kenmerken van apenpokken
Meestal beginnen de symptomen met koorts en hoofdpijn, waardoor het op een griep lijkt. Spierpijn en vermoeidheid zijn bijkomende kenmerken. De klieren in de hals zijn vaak gezwollen, iets dat met de vingers voelbaar is. Na enkele dagen verschijnen er kleine afgeplatte plekjes. Vervolgens worden die plekjes bulten, gevuld met een heldere vloeistof. Die vloeistof verandert in pus.
Uiteindelijk barsten de bultjes open en vormen zich korsten. De ziekte duurt doorgaans tussen de twee en vier weken.
Het verschil in bultjes
Waterpokken zien er toch anders uit dan apenpokken. Bij waterpokken zijn er rode vlekjes op de huid zichtbaar, waarop zich een blaasje bevindt. Dit blaasje is gevuld met een helder vocht. Apenpokken zijn groter en gevuld met pus. Dit ziet er veel ernstiger uit.
Vaccineren tegen deze infectieziekten
Omdat beide ziekten door een virus wordt veroorzaakt, is behandeling vrij lastig. Er is namelijk geen medicatie dat het virus uitschakelt. Wel is er een vaccin dat tegen de apenpokken beschermt. Hierbij maakt het lichaam zelf een antivirus aan. Het probleem is dat het apenpokken virus gerelateerd is aan het pokkenvirus. Omdat het pokkenvirus al enige tijd is uitgestorven, wordt hier niet meer tegen gevaccineerd. Bij infectie met het apenpokken virus worden ter preventie de naasten wél gevaccineerd.
Een waterpokkenvaccin hoort niet standaard bij het rijksvaccinatieprogramma. Wel is het mogelijk om hier tegen in te enten. Waterpokkenvaccinatie is mogelijk vanaf de leeftijd van 12 maanden. Vaccinatie tegen waterpokken wordt voornamelijk aangeraden voor volwassenen die nog nooit eerder de ziekte hebben gehad. Maar ook voor volwassenen die met kinderen werken.
Behandeling van waterpokken en apenpokken
Waterpokken is in de meeste gevallen een onschuldige kinderziekte. Wanneer volwassenen dit krijgen kan de ziekte heftiger verlopen. Helaas is er geen medicijn dat ter genezing werkt. Omdat waterpokken jeuk veroorzaakt, is zinkzalf de beste behandeling. Smeer meerdere keren per dag zinkzalf op de blaasjes.
Behandeling van apenpokken gebeurt ook met zinkzalf. Daarnaast wordt er (soms) een antivirale geneesmiddel toegediend. Dit gebeurt vooral bij zeer ernstige klachten. Wanneer een patiënt het virus korter dan 14 dagen geleden heeft opgelopen, kan een behandeling tegen pokken goed helpen.
Prognose en het verschil tussen deze twee ziekten
Voor kinderen tot 12 jaar verloopt de waterpokken zeer mild. Bij volwassenen kan de ziekte langer duren. Bel direct de arts wanneer je waterpokken krijgt en een sterk verminderde afweer hebt, zwanger bent of steeds zieker wordt.
Er zijn twee varianten van het apenpokken virus. De ene variant veroorzaakt 1% tot 3% aan sterfte (in Afrika). De andere variant is agressiever en veroorzaakt tot wel 10% aan sterfte. Met een goede behandeling liggen de sterftecijfers in Europa veel lager. Gelukkig verloopt de ziekte bij de meeste mensen mild en is de prognose positief.
BesteTop5.nl test en beoordeelt producten, diensten en bedrijven. Jouw product/dienst of bedrijf laten beoordelen, of onder de aandacht brengen bij een groot publiek? Neem voor de mogelijkheden contact op.